چهارمین صفت مومنان: حفظ شرمگاه
الله متعال میفرماید:
وَ
الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَکَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاءَ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْعَادُونَ [المؤمنون:٥-٧]
«و آنان*که حافظ شرمگاه*هایشان هستند، جز بر همسرانشان یا کنیزانشان که در این صورت سرزنش نمی*شوند؛ پس کسانی که در پیِ راه* دیگری باشند، تجاوزکارند».
مؤمنان، کسانی هستند که عفت و پاک*دامنی را دوست دارند و بر پاکی خودشان و جامعه شان، محافظت میکنند. حفظ شرمگاه، طهارت روح است و بدین*وسیله، نفس و خانواده و جامعه، از آلودگی و پلیدیِ روابط نامشروع مصون می*مانند و قلبها از چشم دوختن به غیرحلال حفظ میشود و جامعه از افسارگسیختگی در زمینه*ی شهوتهای بدون حساب و از فساد و تباهی خانوادهها و نسبها، محفوظ میگردد.
([1]) حفظ شرمگاه، اجتناب از نزدیکی با همسر از دُبر و نزدیکی با او در اثنای قاعدگی و در حالت روزه و احرام حج را نیز شامل میشود. حفظ شرمگاه مقتضیِ بستن راههایی*ست که به بی*بند و باری و روابط نامشروع میانجامد؛ به همین خاطر قرآن کریم، مسلمانان را به پایین انداختن چشمان و آشکار نکردن زینت امر کرده است؛ چون این کار برایشان پاکیزهتر است.
([2])
الله متعال میفرماید:
قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُوْلِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ [النور:٣٠-٣١]
«به مردان مؤمن بگو: چشمانشان را پایین بگیرند و شرمگاه*هایشان را حفظ کنند؛ این، برایشان پاکیزه*تر است. بی*گمان الله به کردارشان آگاه است. و به زنان مؤمن بگو: چشمانشان را پایین بگیرند و شرمگاه*هایشان را حفظ نمایند و زیور خویش را- جز آن*چه ظاهر است- آشکار نکنند و روسری*هایشان را بر گریبان*هایشان بیندازند و زیورشان را ظاهر نسازند، جز برای شوهر یا پدر یا پسر یا پدرشوهر یا برادر یا برادرزاده*ها یا خواهرزاده*ها و یا زنان هم*کیش خویش یا غلامانشان یا مردان پیر که به زنان بی*رغبتند یا کودکانی که به مسایل جنسی زنان آگاهی ندارند؛ و (زنان،) پاهایشان را به زمین نکوبند که زیورآلات پنهانشان جلب توجه کند. و ای مؤمنان! همه به*سوی الله توبه نمایید تا رستگار شوید».
اسلام، راه*کارهایی برای حفظ شرمگاه و عفت و پاک*دامنی، فرا روی مسلمانان قرار داده است:
- اسلام، بر خلاف مسیحیت، ازدواج را یک امر، غیرقابل گسستن قرار نداده است که زن و شوهر هیچ*گاه نتوانند از هم جدا شوند؛ بلکه اسلام، طلاق را در صورت عدم تفاهم یا عدم سازش زن و مرد یا اختلاف غیرقابل حلشان با یک*دیگر، و نیز در صورت ناتوانی جنسی یا بیماری شوهر یا تنگدستی و یا غیبتِ طولانی*مدتِ او، مباح گردانیده است.
- اسلام، برای شوهر، طلاق و نیز ازدواج با بیش از یک زن را به شرط ایجاد عدالت در میان آنان، مباح نموده است.
- اسلام به کسی که توانایی هزینه و مخارج ازدواج را ندارد، دستور داده است که روزه بگیرد تا شهوتش را کنترل کند و شرمگاه و عفت خویش را حفظ نماید؛ رسول*الله صلی الله علیه وسلم فرموده است:
«یا مَعْشَرَ الشَّبَابِ، مَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمُ الْبَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ، فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ، وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ، وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ، فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ»؛
([3])
یعنی: «ای گروه جوانان! هریک از شما توانایی ازدواج دارد، ازدواج کند؛ زیرا این کار، جهت پایین انداختن چشمان مؤثرتر بوده و شرمگاه را بیشتر حفظ میکند و هر کس توانایی ازدواج را ندارد، باید روزه بگیرد؛ چون روزه، سپری برای اوست (و او را از ارتکاب گناه و دچار شدن به روابط نامشروع حفظ میکند)».
بدین صورت شریعت اسلام، همهی دروازههای حلال را برای افراد پاک*دامن باز کرده و دروازهی حرام را به روی آنان بسته است.
([4]) علاوه بر این، جامعهی اسلامی راستین، با جوامعی که عفت و پاک*دامنی را کنار گذاشته*اند، فرق دارد؛ زیرا نظام و قوانین جامعه*ی اسلامی، مردان و زنان را در زمینه*ی عفت و پاک*دامنی یاری میکند.
([5])
([1])- فی ظلال القرآن، (4/2455).
([2])- الفضائل الخلقیة فی الإسلام، اثر احمد عبدالرحمن، ص244.
([3])- مسلم، کتاب «النکاح» باب «استحباب النکاح» شمارهی: 1400.
([4])- التشریع الجنائی الإسلامی، (1/642).
([5])- الفضائل الخلقیة فی الإسلام، عبدالقادر، ص245.
