عبدالرحمن
کاربر فعال و مفید
- تاریخ ثبت‌نام
- 12/12/13
- نوشته‌ها
- 235
- پسندها
- 0
سوال: حکم سوگند به غیرالله چیست؟ آیا سوگند به غیر الله شرک است یا خیر؟
جواب: سوگند به غیر الله شرک و حرام است، برابر است که سوگند به پادشاه یا پیامبر صلی الله علیه وسلم یا ولی و یا هر مخلوقی از مخلوقات باشد.
چون ابن عمر رضی الله عنهما روایت می*کند که: پیامبر صلی الله علیه وسلم عمربن خطابرضی الله عنه را در حالی در لشکر یافت که به پدرش*سوگند می*خورد، پیامبر صلی الله علیه وسلم آنان را صدا*کرد و فرمود
« أَلَا إِنَّ اللَّهَ عزّوجلّ یَنْهَاکُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِکُمْ، فَمَنْ کَانَ حَالِفًا فَلْیَحْلِفْ بِاللَّهِ أَوْ لِیَصْمُتْ»[1]
(هان! بدانیدکه الله تعالی شما را از سوگند به پدران*تان نهی*می*کند لذا هر کسی که ***می*خواهد سوگند یاد کند به نام الله سوگند یاد کند یا سکوت نماید.)
در روایتی دیگر عبدالله*بن*عمر رضی الله عنهما روایت می*کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
«مَن کان حالفًا فلا یَحلِف إلّا بالله»
(هرکس می*خواهد سوگند یادکند فقط به نام الله سوگند یادکند،)
راوی می*گوید: قریش به نام پدرانشان سوگند یاد می*کردند. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
« لاتَحلِفُوا بآبائکم»
( به نام پدران*تان سوگند یاد نکنید.)[2]
لذا پیامبر صلی الله علیه وسلم از سوگند به غیر الله نهی کرده است و اصل در صیغه*های نهی، تحریم است. از پیامبر صلی الله علیه وسلم ثابت است که سوگند به غیر الله را شرک دانسته است.
احمد با سند صحیح روایت می*کندکه عمربن خطاب رضی الله عنه گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: هرکس به چیزی غیر از الله*سوگند یاد کند، قطعاً شرک ورزیده است.[3]
درحدیثی از ابن عمر به روایت و تحسین ترمذی و تصحیح حاکم آمده *که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
«من حلف بشیء دُونَ اللهِ فَقَد أشرَک »
(هرکس به غیر الله سوگند یاد کند، قطعاً کفر یا شرک ورزیده است).[4]
علما این را بر شرک اصغر حمل*کرده و گفته*اند: این، کفر و یا کمتر از کفر اکبراست. که*فاعل**آن از دین خارج می*گردد. پس سوگند به غیر الله از بزرگ*ترین*گناهان*است. و *به همین جهت ابن مسعود می*گوید: اگر به نام*الله*سوگند **به دروغ یادکنم برایم از سوگند*راست به غیر الله محبوب*تر است!
و روایت ابو هریره رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم این موضوع را تأیید می*کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
« مَنْ حَلَفَ مِنْکُمْ فَقَالَ فِی حَلِفِهِ: بِاللَّاتِ وَالْعُزَّى فَلْیَقُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَمَنْ قَالَ لأخیهِ تَعَالَ أُقَامِرْکَ فَلْیَتَصَدَّقْ» رواه مسلم و غیره،
(هرکس به لات و عزی سوگند یاد کند باید «لا اله الا الله» بگوید، و هرکس به دوستش بگوید: بیا قمار بازی*کنیم، باید صدقه بدهد.)[5]
پیامبر صلی الله علیه وسلم هرمسلمانی را که با لات* و عزی*سوگندیاد*کند دستور داده است لا اله الا الله بگوید (یعنی: تجدید ایمان*کند). زیرا سوگند به غیر الله با کمال توحید منافات دارد و در این کار به وسیله سوگندکه مخصوص الله است به غیر الله تعظیم شده است.
آن*چه در احادیث در مورد سوگند به پدران آمده است قبل از نهی و بر اساس عادات جاهلی عرب قبل از اسلام بوده است.
وبالله التوفیق و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم
انجمن دایم پژوهشهای علمی و افتا (1/226،227)
[1] - بخاری () – مسلم ()
[2] - بخاری (3836) مسلم ()
[3] - احمد (1/47) عبدالرزاق در مصنف خود – 15926 – حاکم 1/52 (167- 168) ضیاءالمقدسی در المختارة – 205-207 – با سند صحیح
[4] - احمد (2/125) ابوعوانه در مسند (5967) ترمذی (1535) و گوید: حدیث حسن است. بیهقی در کبری (19614) حاکم – (4/297) (7814) ذهبی صحیح و موافقت کرده است.
[5] - بخاری (4860) مسلم (1648)
جواب: سوگند به غیر الله شرک و حرام است، برابر است که سوگند به پادشاه یا پیامبر صلی الله علیه وسلم یا ولی و یا هر مخلوقی از مخلوقات باشد.
چون ابن عمر رضی الله عنهما روایت می*کند که: پیامبر صلی الله علیه وسلم عمربن خطابرضی الله عنه را در حالی در لشکر یافت که به پدرش*سوگند می*خورد، پیامبر صلی الله علیه وسلم آنان را صدا*کرد و فرمود
« أَلَا إِنَّ اللَّهَ عزّوجلّ یَنْهَاکُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِکُمْ، فَمَنْ کَانَ حَالِفًا فَلْیَحْلِفْ بِاللَّهِ أَوْ لِیَصْمُتْ»[1]
(هان! بدانیدکه الله تعالی شما را از سوگند به پدران*تان نهی*می*کند لذا هر کسی که ***می*خواهد سوگند یاد کند به نام الله سوگند یاد کند یا سکوت نماید.)
در روایتی دیگر عبدالله*بن*عمر رضی الله عنهما روایت می*کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
«مَن کان حالفًا فلا یَحلِف إلّا بالله»
(هرکس می*خواهد سوگند یادکند فقط به نام الله سوگند یادکند،)
راوی می*گوید: قریش به نام پدرانشان سوگند یاد می*کردند. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
« لاتَحلِفُوا بآبائکم»
( به نام پدران*تان سوگند یاد نکنید.)[2]
لذا پیامبر صلی الله علیه وسلم از سوگند به غیر الله نهی کرده است و اصل در صیغه*های نهی، تحریم است. از پیامبر صلی الله علیه وسلم ثابت است که سوگند به غیر الله را شرک دانسته است.
احمد با سند صحیح روایت می*کندکه عمربن خطاب رضی الله عنه گوید: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: هرکس به چیزی غیر از الله*سوگند یاد کند، قطعاً شرک ورزیده است.[3]
درحدیثی از ابن عمر به روایت و تحسین ترمذی و تصحیح حاکم آمده *که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
«من حلف بشیء دُونَ اللهِ فَقَد أشرَک »
(هرکس به غیر الله سوگند یاد کند، قطعاً کفر یا شرک ورزیده است).[4]
علما این را بر شرک اصغر حمل*کرده و گفته*اند: این، کفر و یا کمتر از کفر اکبراست. که*فاعل**آن از دین خارج می*گردد. پس سوگند به غیر الله از بزرگ*ترین*گناهان*است. و *به همین جهت ابن مسعود می*گوید: اگر به نام*الله*سوگند **به دروغ یادکنم برایم از سوگند*راست به غیر الله محبوب*تر است!
و روایت ابو هریره رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم این موضوع را تأیید می*کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود:
« مَنْ حَلَفَ مِنْکُمْ فَقَالَ فِی حَلِفِهِ: بِاللَّاتِ وَالْعُزَّى فَلْیَقُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَمَنْ قَالَ لأخیهِ تَعَالَ أُقَامِرْکَ فَلْیَتَصَدَّقْ» رواه مسلم و غیره،
(هرکس به لات و عزی سوگند یاد کند باید «لا اله الا الله» بگوید، و هرکس به دوستش بگوید: بیا قمار بازی*کنیم، باید صدقه بدهد.)[5]
پیامبر صلی الله علیه وسلم هرمسلمانی را که با لات* و عزی*سوگندیاد*کند دستور داده است لا اله الا الله بگوید (یعنی: تجدید ایمان*کند). زیرا سوگند به غیر الله با کمال توحید منافات دارد و در این کار به وسیله سوگندکه مخصوص الله است به غیر الله تعظیم شده است.
آن*چه در احادیث در مورد سوگند به پدران آمده است قبل از نهی و بر اساس عادات جاهلی عرب قبل از اسلام بوده است.
وبالله التوفیق و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم
انجمن دایم پژوهشهای علمی و افتا (1/226،227)
[1] - بخاری () – مسلم ()
[2] - بخاری (3836) مسلم ()
[3] - احمد (1/47) عبدالرزاق در مصنف خود – 15926 – حاکم 1/52 (167- 168) ضیاءالمقدسی در المختارة – 205-207 – با سند صحیح
[4] - احمد (2/125) ابوعوانه در مسند (5967) ترمذی (1535) و گوید: حدیث حسن است. بیهقی در کبری (19614) حاکم – (4/297) (7814) ذهبی صحیح و موافقت کرده است.
[5] - بخاری (4860) مسلم (1648)
