ریاضت های شعبانیه، بستری برای کسب سعادت در رمضان . . .
از جمله الطاف خداوند را می توان در قرار دادن فرصت هایی برای بهره مندی هر چه بیشتر انسان ها از نعمت عبادت دانست. ازجمله ی این فرصت ها می توان به ماه شعبان اشاره کرد که بهره مندی هر چه بیشتر از این ماه، گام نهادن در ماه رمضان را هموار می سازد.بگذارید تلاش ها و مجاهدت های پیشوای امت را در این ماه، مورد بررسی قرار دهیم:
امام بخاری و امام مسلم از ام المؤمنین عایشه، روایت می کنند که ام المؤمنین عایشه می گوید: رسول الله هیچ ماهی را همانند ماه رمضان بطور کامل روزه نمی گرفت و ماهی هم که، اکثر روزهایش در حال روزه بود، ماه شعبان بود. امام بخاری اضافه می کند که وی تمام ماه شعبان را روزه می گرفت و در روایت امام مسلم ذکر شده است که اکثر روزها را روزه بود به جز چند روز.
از روایات و احادیث مربوطه، قول راجح این است که رسول الله در گرامی داشتن ماه شعبان تمام تلاش خود را به کار می گرفت و حداکثر روزهای این ماه را روزه بود. برخی از علما روزه گرفتن این ماه را بر ماه های حرام ترجیح داده اند که دلایل این فضیلت را در این حدیث رسول الله برمی شماریم:
الف) شعبان ماهی است که اعمال انسان ها در پیشگاه خداوند حضور می یابد و چه زیباست، در حالی اعمال انسان نزد پروردگار حضور یابد که انسان به طاعت و عبادت خدا مشغول است و به این امید که این اعمال مورد قبول خدا واقع گردد و سُتره ی گناهانش شود.
ب) شعبان، بین دو ماه پر فضیلت رجب و رمضان واقع شده است. چه بسا انسان هایی هستند که فقط این دو ماه را با ارزش می دانند و نسبت به شعبان غافل می شوند. از آنجایی که انجام عبادت در زمانی که مردم نسبت به آن در غفلت به سر می برند، دارای اجر و ثواب بیشتری است انجام بندگی در ماه شعبان هم با فضیلت می شود. در این مورد، پیرامون فضیلت نمازهای نافله داریم: «أفضل الصلاة بعد المکتوبة صلاة اللیل» زیرا در این وقت انسان ها در خواب اند (نسبت به این زمان سهل انگارند). و همچنین درمورد زمانی که برای گفتن ذکر مناسب است، داریم: «إن الله یضحک ممن یذکره فی السوق» یعنی خداوند از کسی که در بازار به ذکر و یاد او می پردازد بسیار شادمان می گردد؛ و این بدان سبب است که بازار محل رفت و آمد شیطان است و بستر غفلت افراد از ذکر و یاد خدا، فراهم می شود. پس عبادت در وقتی که مردم در غفلت اند یا نسبت به آن سهل انگارند، دارای اجر و ثواب بیشتری است.
ج) سومین عامل فضیلت ماه شعبان را می توان در آماده شدن برای ماه رمضان دانست تا بدین سبب با روزه داری، نفس را بدان عادت دهد و با لذت و نشاط بیشتری ماه رمضان را آغاز کند.
از این رو ماه شعبان مقدمه ای برای پا نهادن در ماه عبادت و بندگی است. و شایسته است که شخص مسلمان با تلاوت قرآن و اقامه نمازهای نوافل، از این ماه نهایت استفاده را ببرد. صحابه ی کرام شش ماه قبل از ماه رمضان در دعاهایشان خواستار رسیدن به ماه رمضان بودند و بعد از اتمام این ماه هم از خداوند مقبولیت عبادات شان در آن ماه را خواستار بودند. از جمله دعاهای رسول اکرم پیرامون فضیلت این دو ماه این چنین است: «اللهم بارک لنا فی شعبان، اللهم بلغنا رمضان» یعنی بار خدایا در ماه شعبان خیر و برکت را نصیب مان فرما و ما را به ماه رمضان برسان (توفیق انجام طاعات در ماه رمضان را به ما عنایت فرما.)
قال صلى الله عليه وسلم:
«ذاك شهر يغفل الناس عنه بين رجب ورمضان وهو شهر ترفع فيه الأعمال إلى رب العالمين فأحب أن يرفع عملي وأنا صائم»رواه النسائي وحسنه الألباني
رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرماید: ماهی است بین رجب و رمضان که مردم غافلند از این ماه، ماهی است که اعمال به طرف رب العالمین می روند و من دوست دارم عملم در حالی که روزه هستم بالا رود.
دلیل نامگذاری شعبان
شعبان از مادّه شَعْباً به معنى پراكنده شدن است، و چون ارزاق بندگان در اين ماه منشعب مى شود و يا اينكه اعراب براى طلب كردن آب به صحراها پراكنده مى شدند. اين ماه را شعبان ناميدند ام المومنین عائشه رضی الله عنها که اکثر اوقات قرب رسول الله صلی الله علیه وسلم نصیب شان بود چنین بیان میدارند:
” كان رسول الله يصوم حتى نقول لا يفطر ويفطر حتى نقول لا يصوم وما رأيت رسول الله استكمل صيام شهر إلا رمضان وما رأيته أكثر صياما منه في شعبان ” رواه البخاري
رسول خدا چنان روزه می گرفتند که فکر می کردیم هیچ افطار نمی کنند وچنان افطار می کردند که گمان می بردیم هیچ روزه نمی گیرند. ومن پیامبر خدارا بجز از ماه مبارک رمضان که سراسر آنرا روزه دار می بودند دردیگر ماه ها ندیدم که آنها تمام آن ماه را روزه بگیرند. وبعد ازماه مبارک رمضان شعبان را اکثر روزها روزه دار می بودند.
ازاسامه پسرزید رضی الله عنهما روایت شده که میفرمایند: ازپیامبرخدا پرسیدم که من شمارا بجزماه شعبان که اکثرایام آنرا روزه دار می باشید دردیگرماه ها شما را چنان روزه دار نمی یابم؟ پیامبر خدا فرمودند: ” این ماهی است میان رجب ورمضان قرار دارد و مردم ازآن غافل اند، شعبان ماهی است که اعمال بندگان درآن بسوی خدا برده می شوند ومن دوست دارم که اعمالم به خداوند وقتی پیش شوند که من درحال روزه باشم
معجزاتی برای روزه شعبان
بهتر است برای روزه ماه مبارک رمضان به استقبال روزه های شعبانیه برویم تا جسممان اماده شوداز نظر علمی ثابت شده است كه جسم انسان در روزهايى اول روزه گرفتن در ماه مبارك رمضان شروع به مصرف کردن موادهای ذخیره شده در جسم انسان (پروتئین ها، چربی ها و غیره) برای جبران کمبودی که به سبب کم خوردن غذا است می کند.در نتیجه سموم (زهرهایی) مانند آدرنالین قبل اینکه بدن همراه ضایعاتش آن را دفع کند با خون جریان پیدا می کند به این دلیل است که روزه دار دچار بعضی از عوارض از جمله سردرد، ضعف، زود عصبانی شدن، تغییر مزاج و شاید هم دشنام و فحش دادن و غیره می شود و این کار شاید روزده دار را ناچار کند که چند روز روزه را ترک کند. و این عوارض به تدریج و چند روز بعد از آغاز روزه گرفتن به سبب برگشتن هورمون ها به حالت طبیعی در خون کاهش و از بین می رود(بإذن الله) و این نکات باید برای روزه داران ملاحظه شود.پس روزه ماه شعبان (سنت است) تمرینی برای روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان(روزه فرض) است، برای اینکه مسلمان در روزه رمضان دچار خستگی و تکلیف زیاد نشود.(والله سبحانه و تعالی بهتر می داند)
عن أبي هريرة -رضي الله تعالى عنه-عن النّبيّ -صلّى الله عليه وسلّم- قال: «لا تقدموا رمضان بصوم يومٍ ولا يومين. إلا رجل كان يصوم صوماً، فليصمه» رواه مسلم به پیشواز رمضان به یک یا دو روز روزه گرفتن نروید مگر کسی که روزه دارد روزه ای را( روزه های سنت ) آن پس می تواندروزه بگیرد.
واقعا چه نکات خوب و مفیدی بیان کردین برادر فائزین خیلی ممنون ، جزاک الله خیرا کثیراxcxcxc
پیامبر بزرگ اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) فرموده اند: شعبان شهری و رمضان شهر الله
شعبان ماه من است و رمضان ماه الله تعالی است
در حدیثی دیگر آمده که پیامبر(ص) با دیدن هلال ماه شعبان فرموده اند : اَللّهُمَّ بارک لَنَا فیِِِِِِ رَجَبَ و شَعبَانَ وَ بَلَبغنَا رَمَضَانَ
بار الها! رجب و شعبان را برای ما مبارک گردانده و مارا به سلامتی به رمضان برسان ,نی توفیق استقبال و احترام آنرا عطا فرما
حضرت اسامه (رض) به خدمت پیامبر(ص) عرض نمودند : ای رسول خدا! شما را مشاهده می کنیم در ماه شعبان بسیار روزه می گیرید؟(علتش چیست)
آنحضرت (ص) فرمودند: این ماه چنان ماهی است که در میان رجب و رمضان قرار دارد ، مرددم از فضیلت و اهمیتش غافل اند، در این ماه بطور خصوصی اعمال بندگان به بارگاه پروردگار عرضه می شود ، من آرزو دارم که به هنگام عرضه شدن اعمالم ، از روزه داران باشم.
فضیلت پانزدهمین شب این ماه ، بیشتر از تمام ماه است، این شب شب برائت (شب نجات) نامیده می شود.
همچنین لیلة الصَّک نیز به آن گفته می شود، خداوند متعال در قرآن شب را لیلة المبارکة بیان کرده است
خداوند در سوره دخان آیات 1-3 فرموده:
حم وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ
سوگند به قرآن! که روشنگر است. ما قرآن را در شب پر خیر و برکتی فرو فرستاده ایم .
مفسرین در تفسیر آیاتن فوق اختلاف نظر دارنند ، علت اختلاف اقوال اینست که رد این آیات خداوند متعال درباره نزول قرآن کریم ارشادفرموده است که: ما آنرا در شب مبارکی نازل کردیم، در حالیکه قرآن در شب قدر رمضان شروع به نزول نموده است نه در شب برائت و لذا خداوند از " لیلة القدر " بعنوان " لیلة القدر " یاد نموده است و آن در رمضان می باشد.
جواب این شبه این است که قرآن یکبار بطور کامل از "لوح محفوظ" به آسمان دنیا در شب پانزدهم شعبان نازل شد و به تدریج بر جناب حضرت رشول اکرم (ص) شروع به نازل شدن کرد.
به هر حال، بعد از فضیلت شب قدر فضیلت پانزدهم شعبان می باشد، یعنی کمتر از شب قدر می باشد ، لیکن انکار کردن فضیلت آن بمنزله این است که فردی نابینا وجود خورشید را انکار کند.
گرنه بیند بروز شپرَّه چشم
چشمه آفتاب را چه گناه
ارشاد خداوند متعال است ک در سوره دخان آیه 4 و 5:
فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ
در این شب مبارک، هر کونه کار حکیمانه ایی بیان و مقرر می شود . هر کار و باری که از سوی ما صادر و بدان دستور داده شده است.
یعنی در این شب احوال طول سال نوشته میشود . رزق، مریضی، تندرستی، فراخی، تنگی، راحتی ، مشقت و حتی لحظه تولد و وفات شخصی که رد آن سال متولد یا وفات خواهد یافت نیز نوشته می شود.
در روایتی آمده است که : در شب پانزدهم دفتری به "ملک الموت" داده شده و دستور می رسد نامهای افرادی را که قرار است در طول سال بمیرند ازآن دفتر نقل نمایند، فردی مشغول به کشاورزی است ، شخصی در مراسم ازدواج خویش است، اما خبر ندارند که نامش در فهرست مردگان درج شده است.
در روایت دیگری آمده است که : رویدادهای طول سال در این شب نوشته می شود( به طور مثال) ت=متولد شدگان، حج کنندگان که هیچ کمی و بیشی در آن امکان پذیر نیست.
حضرت شیخ عبدالقادر جیلانی (ره )در کتاب " غنیة الطالبین" می فرماید:
فکم من کفن مغسول
وصاحبه فی السوق مشغول
( ای بسا کفنهای شستشو و آماده شده که صاحبان آن تا بحال در بازارها مشول خرید و فروش بوده واز موت غافل اند.)
و کم من قبر محفور
و صاحبه بالسرور مغرور
( ای بسا قبرهای حفر شده که دفن شوندگان در آن (در اثر غفلت و فریب) مسروراند)
و کم من فم ضاحک
و هو عن قریب هالک
( ای بسا انسانهای مسرور و خندان که زود است به هلاکت رسیده و نابود شوند.)