اسما
کاربر فعال و مفید
- تاریخ ثبت‌نام
- 1/1/70
- نوشته‌ها
- 113
- پسندها
- 0
ولد و پرورش
بعد از بعثت پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در خانه*ای مملو از صدق و صفا و ایمان، خانه*ای که قبل از دیگران پرتوهای آفتاب نبوت بر آن تابید و نور توحید و یکتاپرستی در آن ظاهر شد، در سال چهارم بعثت دختری دیده به جهان گشود که نامش را "عایشه" گذاشتند.
آری! قبل از اینکه عایشه متولد بشود، پدر و مادرش در زمرۀ یاران و عاشقان خدا و رسولش قرار گرفته بودند و همین امرسبب شد تا این طفل معصوم، آلوده شرک و بت*پرستی نگردد، بلکه درهمان لحظه تولد، نور توحید در قلبش جای گیرد و در زیر آفتاب صداقت و ایمان رشد و نمو کند.
پدر حضرت عایشه رضی*الله*عنهما، حضرت ابوبکر صدیق می*باشد. ابوبکر رضی*الله*عنه قبل از مسلمان شدنش به صفاتی از قبیل؛ شجاعت، امانت*داری، خوش اخلاقی، صداقت و همزیستی مسالمت*آمیز مشهور بود.
مردان قبایل مختلف نزد وی می*آمدند و به خاطر علم فراوان، آگاهی دقیق و اخلاق پسندیده*اش با او انس می*گرفتند. وی بعد از اینکه مسلمان شد و حلاوت ایمان را چشید مردم را به طرف اسلام دعوت می*داد که عده کثیری از بزرگان مکه در اثر دعوت ایشان به دین اسلام مشرف شدند.
مادر حضرت عایشه، ام رومان رضی*الله*عنهما از زنان محترم و با شرافت مکه بود. او نیز اسلام عزیز را با جان و دل قبول کرده و محبت خاصی با پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم داشت و برای نصرت مسلمانان تلاشهای زیادی نمود. به طوری که روزی پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم برقبر ام رومان گذر کرد و بعد از دعای رحمت و مغفرت برای وی، فرمودند: خدایا بر تو پوشیده نیست که ام رومان در راه تو و نصرت پیامبرت چه سختی*هایی را تحمل نمود.
دختری که از پدری همچون ابوبکر صدیق، کسی که سفر و حضر، شب و روز، صبح و شام او را به عنوان یاور و همراه رسول*الله صلی*الله*علیه*وسلم می*شناختند، ابوبکری که به شیخ صحابه، دوست و محبوب رسول*الله صلی*الله*علیه*وسلم، متخلّق به اخلاق پیامبر و جزو اولین افرادی که در اسلام داخل شدند، متصف است و مادری همچون "ام رومان" که نمونه بارزی از یک زن وفادار، شجاع و باتقواست، متولد شده باشد بی*شک آینده*ای بسیار درخشان و نورانی را درپیش خواهد داشت.
خواستگاری مبارک
حضرت خدیجه رضی*الله*عنها نخستین همسر پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم بود. او زنی باوفا و راستین بود. وی از بهترین یاوران پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم به شمار می*رفت که سرمایه، مقام و نیروهای معنوی و جسمی خود را در راه اسلام و حمایت از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم صرف نمود.
اما این همسر باوفا و با ایمان در سال دهم بعثت دارفانی را وداع گفت و به دیدار خداوند متعال شتافت. با رحلت وی مسلمانان مادری مهربان و پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم همسری دلسوز و دعاگو را از دست دادند به طوری که پیامبراین سال را"عام الحزن" (سال غم) نامید.
خدیجه تحمل غم*هایی که پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در راه دعوت برداشت می*کرد را برایش آسان می*کرد. اما پس از خدیجه کسی نبود که این خلأ را پر کند و تنهایی و سکوتی که پس از خدیجه به وجود آمده بود را بزداید. تمام اشیایی که در اطراف پیامبر مشاهده می*شد، یاد و خاطره خدیجه و جهاد و عشق او را برای پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم تازه می*نمود. در چنین وضعیتی کسی جرأت نمی*کرد با آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم در مورد ازدواج صحبت کند، تا اینکه خوله دختر حکیم، همسر حضرت عثمان بن مظعون این طلسم را شکست و مسأله ازدواج آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم با حضرت عایشه رضی*الله*عنها را به ایشان پیشنهاد کرد.
خلاصه بعد از مدت کوتاهی، ازدواج مبارک صورت گرفت و چنان سعادتی نصیب حضرت عایشه شد که مانند آن هرگز نصیب هیچ زنی تا قیامت نخواهد شد. به راستی که این عقد و نکاح، فیصلۀ خداوندی بود. چنان که در صحیح بخاری حدیث شماره [5125] و صحیح مسلم حدیث شماره [6283] روایتی آمده که روزی آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم به حضرت عایشه رضی*الله*عنها فرمودند: تو را دو بار در خواب دیدم که در پارچه*ای ابریشمی بودی و فرشته*ای (جبرئیل) به من می*گفت: این همسر تو هست. پارچه را که کنار می*زدم، چهره تو را می*دیدم. با خود می*گفتم: اگر از طرف خداوند باشد حتماً عملی می*شود.
پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در وجود عایشه کوچک - از نظر سنی- خصوصیات بارزی همچون زیرکی فوق*العاده، شخصیتی دارای صفات والا یافته بود. او (پیامبر) با فراست نبوی، در عایشه صدیقه استعدادهایی را کشف نموده بود که می*توانست از او یک همسر خوب و شایسته برای پیامبر خدا بسازد.
روزها به سرعت سپری می*شد. عایشه به عقد و نکاح پیامبر خدا درآمده بود اما هنوز در خانه پدرش بود. عایشه در مقابل چشم و دل پیامبر خدا، بزرگ و بزرگتر می*شد و قلب کوچکش در کنار آیات ملکوتی الهی، گسترده و گسترده*تر می*گردید. مشاهده آزار و اذیت مشرکان و بی*احترامی و جسارت به مقام شامخ نبوت توسط دشمنان اسلام، روح حساس عایشه را سخت آشفته و پریشان اما نیرومند و مقتدر می*ساخت. او مهمترین اتفاق تاریخ و حساس*ترین لحظه زندگی پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم یعنی هجرت را از نزدیک نظاره*گر بود. او هرگز فراموش نمی*کند آن روزی را که پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم به خانه آنها آمد و ابوبکر صدیق رضی*الله*عنه را از ماجرای هجرت و مصاحبت ابوبکر رضی*الله*عنه باخودش آگاه کرد و ابوبکر از شدت خوشحالی، اشک از دیدگانش جاری شد. او تمام این صحنه*ها را با زیرکی و فراست خود مشاهده می*کرد و از آنها برای آینده*اش درس می*گرفت و تربیت می*شد.
از بوستان صداقت به گلستان نبوت
در سال دوم هجری حضرت عایشه رضی*الله*عنها وارد خانه نبوت شد و بزرگترین شرافت ممکن را نصیب خود ساخت. او اینک همسر بنده برگزیده خدا، محبوب*ترین انسان در نزد خالق و مخلوق یعنی حضرت محمد صلی*الله*علیه*وسلم می*باشد. عایشه رضی*الله*عنها به خانه پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم رفت و در سایه وحی مراحل تربیتی خود را به کمال رسانید. فکر و اندیشه*اش شکل گرفت و رفته رفته این تکامل به اوج خود رسید تا اینکه در نهایت خداوند متعال با صراحت اعلام فرمود:
«النبی اولی بالمومنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم»
اینجا بود که عایشه در کنار دیگر همسران پیامبر، به عنوان مادر مومنان جهان معرفی می*شود. مومنان آنانی هستند که باور و اعتقادشان به مبدأ هستی و یگانه مطلق از مظاهر و قالب*ها فراتر رفته و به باطنی*ترین و ژرف*ترین لایه*های دلشان نفوذ یافته است و عشق به خدا و رسول و قرآن را بزرگترین سرمایه خود می*دانند. عایشه مادر چنین افرادی است.
خلاصه اینکه، عایشه صدیقه در خانه پیامبر از سعادت و خوش*بختی غیر قابل وصفی برخوردار بود. مظهر این خوش بختی، آرامش روحی و روانی*ای بود که عایشه رضی*الله*عنها احساس می*کرد و او را در مقابل تمام مصائب و سختی*های زندگی ثابت قدم می*گردانید. او در کنار پیامبر با فقر و تنگدستی زندگی می*کرد و شب را روی حصیر می*خوابید. قلب وی هرگز دنبال متاع دنیوی نبود بلکه تنها چیزی که برایش اهمیت داشت زندگی محبت*آمیز در زیر یک سقف با پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم و حصول رضایت و خوشنودی پروردگار مهربان بود.
محبت رسول خدا با حضرت عایشه
حضرت عایشه رضی*الله*عنها به خاطر دیانت، لیاقت و ذکاوتی که داشت بین زنان پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم از مقام و منزلت خاصی برخوردار بود. پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم او را بسیار دوست داشت و محبت وی در قلب پیامبر جای داشت؛ همان قلب پاکی که غیر از چیزهای پسندیده و پاک در آن راه نداشت. روزی حضرت عمرو بن عاص رضی*الله*عنه از آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم پرسید: ای رسول خدا! چه کسی را از همه بیشتر دوست دارید؟ پیامبر فرمودند: «عایشه را». عمرو رضی*الله*عنه عرض کرد: سؤال من در مورد مردان بود. آن حضرت فرمودند: «پدرعایشه (ابوبکر صدیق) را».
عایشه فقط الله و رسول را می*خواهد
رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم زندگی بسیار ساده و زاهدانه*ای داشتند. ماهها می*گذشت اما آتشی برای پختن غذا در منزل ایشان روشن نمی*شد. فشار گرسنگی بر اهل خانه سایه افکنده بود. طبیعت بشری، فتوحات اسلامی و خزانه بیت المال باعث شد تا همسران پیامبر اندکی تمنای راحتی و دنیا در وجودشان بیاید. درهمین زمان بود که آیات 28 و 29 سوره احزاب نازل شد و خداوند متعال به پیامبر دستور داد که به همسرانت بگو یا مال و متاع دنیا را انتخاب کنند یا الله و سول و روز آخرت را .
آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم برای امتثال فرمان الهی، ابتدا نزد حضرت عایشه رضی*الله*عنها رفتند و این آیات را تلاوت کرده و او را مختار قرار داد و قبل از اینکه حضرت عایشه رضی*الله*عنها جوابی بدهد پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم فرمودند: «ای عایشه! عجله نکن، برو با پدر و مادرت مشوره کن». حضرت عایشه رضی*الله*عنها در جواب پیامبر عرض کرد: آیا برای چنین کاری از پدر و مادرم اجازه بگیرم؟! البته که من خدا و رسول و زندگی آخرت را می*خواهم. قلب رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم با شنیدن این کلمات شاد شد و آثار خوشحالی بر چهره مبارک هویدا گشت. سایر همسران پیامبر نیز همین جواب حضرت عایشه رضی*الله*عنها را تقدیم آن*حضرت کردند و به این صورت، دنیا و متعلقات آن را فدای رضای خدا و رسول و همراهی پیامبر نمودند.
عایشه عالمی بزرگ و مجتهدی توانا
حضرت عايشه رضی*الله*عنها دارای هوش و ذکاوت بالایی بود. این هوش و ذکاوت وقتی تحت توجه پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم قرار گرفت از عایشه صدیقه، عالمی توانا و منبع فیاض حکمتها ساخت تا جایی که رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم درشأن وی فرمودند: «خذوا نصف دینکم عن هذه الحمیرا». نصف دین خود را از این حمیرا(عایشه) بگیرید.
بعد از وفات پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم، حضرت عایشه رضی*الله*عنها مرجع علمی برای مرد و زن، پیر و جوان، عالم و عموم مردم بود*. بزرگان صحابه وقتی با مشکلی مواجه می*شدند به ایشان مراجعه می*کردند. حضرت ابوموسی اشعری رضی*الله*عنه می*فرماید: هر مشکلی برای ما (اصحاب پیامبر) پیش می*آمد و به عایشه مراجعه می*کردیم، حتماً برای مشکل خود راه*حلی می*یافتیم. امام زهری که یکی از بزرگان تابعین می*باشد می*گوید: کانت عائشة أعلم الناس یسألها الاکابر من اصحاب رسول الله صلی*الله*علیه*وسلم. عایشه از عالم*ترین مردمان بود که بزرگان صحابه مسائل را از ایشان می*پرسیدند.
عایشه کاتب و جامع قرآن
حضرت عایشه صدیقه رضی*الله*عنها از جمله کسانی است که به دلیل حافظه قوی، بسیاری از آیات قرآن را حفظ کرده بود. می*توان گفت که بسیاری از سوره*های طولانی قرآن که در نیمه*های شب نازل می*شد، در حجره عایشه بوده و اولین کسی که آن را از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم می*شنید ایشان بودند؛ همین امر سبب شد تا بعدها خلفای راشدین برای جمع*آوری قرآن مجید از محضر حضرت عایشه رضی*الله*عنها نیز استفاده نمایند. لذا آنانی که حضرت عایشه رضی*الله*عنها را قبول نداشته و به ایشان اطمینان ندارند، لزوماً نباید بخشی از قرآن را قبول داشته و به آیات آن اطمینان داشته باشند و قبول نکردن قرآن و عدم اطمینان به آیات آن، مسلّم است که انسان مسلمان را به سوی کدام وادی سوق می دهد!!!
عایشه صدیقه رضی*الله*عنها با وجود اینکه مدت زمان کوتاهی را با آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم زندگی نمود اما بسیاری از مسائل فقهی، حدیث و دیگر مسایل را از ایشان فرا گرفت. او دارای حافظه*ای قوی بود و هرحدیثی را که از آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم می*شنید، حفظ می*کرد و بدون هیچ نقصی آن را برای اصحاب بازگو می*فرمود. حضرت عایشه در صداقت، علم، امانت در روایت و آگاهی در مسایل عبادات مشهور بود. وی حدود 2210 حدیث از پیامبر روایت کرده است و یکی از هفت نفری است که بیش از هزار حدیث را از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم نقل کرده*اند.
افتخارات منحصر به فرد حضرت عایشه
خلاصه اینکه فضایل حضرت عایشه رضی*الله*عنها چنان زیادند که در یک صفحه و یک مقاله جای نمی*گیرند و هرگز نمی*توان تمام آنان را یکی یکی ذکر کرد. لذا در این قسمت به بعضی از فضایلی که مختص حضرت عایشه بوده*اند اشاره می*کنیم که این افتخارات عبارتند از:
1- عایشه همسر پیامبر در دنیا و آخرت
بالاترین افتخاری که برای حضرت عایشه می*توان ذکرکرد این است که بنا بر تصریح احادیث و روایات صحیح، حضرت عایشه رضی*الله*عنها در هر دو جهان به شرف همسری سرور کائنات، محبوب رب* العالمین حضرت محمد صلی*الله*علیه*وسلم نایل شده است.
2- نزول وحی درشأن عایشه
برائت و پاکدامنی حضرت عایشه رضی*الله*عنها به وسیله وحی ازبالای هفت آسمان نازل شد و مسلمانان تا قیامت این آیات را در نماز و غیر نماز تلاوت می کنند و با هر بار تلاوت، در مقابل هر حرفی، ده ثواب به تلاوت کننده داده می*شود.
3- مبتلا نشدن به شرک و بت پرستی
عایشه صدیقه رضی*الله*عنها از لحظه*ای که چشم به جهان گشود در خانواده*ای مسلمان به دنیا آمد و از ابتدای طفولیت با نام "الله" جل*جلاله آشنا گردید و از شرک و بت*پرستی محفوظ ماند و هیچ*گاه برای غیر خدا سر تعظیم فرود نیاورد.
4- آوردن سیمای حضرت عایشه توسط جبرئیل
قبل از ازدواج پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم با حضرت عایشه رضی*الله*عنها، حضرت جبرئیل صورت و سیمای حضرت عایشه را در خواب به آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم نشان می*دهد و اعلام می*کند که این سیمای شخصی است که در آینده همسر تو خواهد بود.
5 - حضور درخانه وحی
حضرت عایشه درخانه*ای زندگی می*کرد که فرشتگان الهی آن را احاطه کرده بودند و بارها وحی در آنجا نازل می*شد، در حالی که حضرت عایشه صلی*الله*علیه*وسلم در کنار آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم نشسته بود.
6- مادر مومنان جهان
طبق تصریح آیه قرآن کریم ازواج پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم، مادر مومنان هستند. پس به عبارت دیگر تمام مومنان تا قیامت، فرزندان این محبوبۀ رسول خدا محسوب می*شوند. و بر هر انسان با حیا و غیرتی لازم است که احترام و مقام والای مادر خود را حفظ نماید.
7- غروب خورشید نبوت درحجرۀ عایشه
رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در روزهای آخر حیات خود در حجره حضرت عایشه رضی*الله*عنها اقامت گزید و با کسب رضایت دیگر همسران، ایام مریضی را درخانه عایشه صدیقه گذرانید و هنگامی که روح مطهر ایشان به عالم ملکوت پرواز کرد، سر مبارکش در آغوش حضرت عایشه صدیقه قرار داشت.
8- اتاق عایشه مدفن رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم
جسد مبارک پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در همان اتاقی که رحلت فرمودند دفن گردید و این افتخار نصیب حضرت عایشه رضی*الله*عنها شد که رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم تا قیامت میهمان حجرۀ عایشه باشد و هر روز و شب هزاران عاشق شیفته در مقابل درب حجره آن بانوی بزرگوار اسلام، با ادب و احترام ایستاده و بر پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم درود فرستاده و برای دو یار در پهلو خوابیده آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم (ابوبکر و عمر) ادای احترام می*کنند.
وفات حضرت عایشه رضی*الله*عنها
زمانی که پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم رحلت فرمودند، حضرت عایشه رضی*الله*عنها در اوج جوانی قرار داشت. بعد از رحلت آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم ام المومنین عایشه صدیقه حدود چهل سال را در فراق ایشان سپری کرد و در این مدت به نشر دین و تعلیم روش زندگی پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم به امت پرداخت و شبانه*روز خویش را وقف خدمات دینی نمود ولی همواره آروزی ملاقات و رسیدن به پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم را در سر می*پرورانید و برای آن، لحظه شماری می*کرد. تا اینکه بالاخره انتظار به سر آمد و لحظه ملاقات، آن هم بعد از مدت مدیدی فرا رسید و خداوند ایشان را به همسر گرامی*اش (پیامبراکرم صلی*الله*علیه*وسلم) و پدر بزرگوارش (ابوبکرصدیق رضی*الله*عنه) ملحق نمود.
آری! حضرت عایشه صدیقه بعد از اینکه نیم قرن، امت اسلامی را از علوم و معارف خود مستفیض گردانید و روش عملی زندگی پیامبر را به امت تعلیم داد، درسال 58هـ روز دوشنبه هفدهم ماه رمضان درسن 68سالگی دارفانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت.
نمازجنازه این بانوی بزرگ اسلام،همسر رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم ومادرمومنان جهان،توسط حضرت ابوهریره (ض)خوانده شد وجسد مبارکش درقبرستان بقیع درکناربقیه ازواج مطهرات به خاک سپرده شد.
نوشته: عبدالرحیم مرجانی
بعد از بعثت پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در خانه*ای مملو از صدق و صفا و ایمان، خانه*ای که قبل از دیگران پرتوهای آفتاب نبوت بر آن تابید و نور توحید و یکتاپرستی در آن ظاهر شد، در سال چهارم بعثت دختری دیده به جهان گشود که نامش را "عایشه" گذاشتند.
آری! قبل از اینکه عایشه متولد بشود، پدر و مادرش در زمرۀ یاران و عاشقان خدا و رسولش قرار گرفته بودند و همین امرسبب شد تا این طفل معصوم، آلوده شرک و بت*پرستی نگردد، بلکه درهمان لحظه تولد، نور توحید در قلبش جای گیرد و در زیر آفتاب صداقت و ایمان رشد و نمو کند.
پدر حضرت عایشه رضی*الله*عنهما، حضرت ابوبکر صدیق می*باشد. ابوبکر رضی*الله*عنه قبل از مسلمان شدنش به صفاتی از قبیل؛ شجاعت، امانت*داری، خوش اخلاقی، صداقت و همزیستی مسالمت*آمیز مشهور بود.
مردان قبایل مختلف نزد وی می*آمدند و به خاطر علم فراوان، آگاهی دقیق و اخلاق پسندیده*اش با او انس می*گرفتند. وی بعد از اینکه مسلمان شد و حلاوت ایمان را چشید مردم را به طرف اسلام دعوت می*داد که عده کثیری از بزرگان مکه در اثر دعوت ایشان به دین اسلام مشرف شدند.
مادر حضرت عایشه، ام رومان رضی*الله*عنهما از زنان محترم و با شرافت مکه بود. او نیز اسلام عزیز را با جان و دل قبول کرده و محبت خاصی با پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم داشت و برای نصرت مسلمانان تلاشهای زیادی نمود. به طوری که روزی پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم برقبر ام رومان گذر کرد و بعد از دعای رحمت و مغفرت برای وی، فرمودند: خدایا بر تو پوشیده نیست که ام رومان در راه تو و نصرت پیامبرت چه سختی*هایی را تحمل نمود.
دختری که از پدری همچون ابوبکر صدیق، کسی که سفر و حضر، شب و روز، صبح و شام او را به عنوان یاور و همراه رسول*الله صلی*الله*علیه*وسلم می*شناختند، ابوبکری که به شیخ صحابه، دوست و محبوب رسول*الله صلی*الله*علیه*وسلم، متخلّق به اخلاق پیامبر و جزو اولین افرادی که در اسلام داخل شدند، متصف است و مادری همچون "ام رومان" که نمونه بارزی از یک زن وفادار، شجاع و باتقواست، متولد شده باشد بی*شک آینده*ای بسیار درخشان و نورانی را درپیش خواهد داشت.
خواستگاری مبارک
حضرت خدیجه رضی*الله*عنها نخستین همسر پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم بود. او زنی باوفا و راستین بود. وی از بهترین یاوران پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم به شمار می*رفت که سرمایه، مقام و نیروهای معنوی و جسمی خود را در راه اسلام و حمایت از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم صرف نمود.
اما این همسر باوفا و با ایمان در سال دهم بعثت دارفانی را وداع گفت و به دیدار خداوند متعال شتافت. با رحلت وی مسلمانان مادری مهربان و پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم همسری دلسوز و دعاگو را از دست دادند به طوری که پیامبراین سال را"عام الحزن" (سال غم) نامید.
خدیجه تحمل غم*هایی که پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در راه دعوت برداشت می*کرد را برایش آسان می*کرد. اما پس از خدیجه کسی نبود که این خلأ را پر کند و تنهایی و سکوتی که پس از خدیجه به وجود آمده بود را بزداید. تمام اشیایی که در اطراف پیامبر مشاهده می*شد، یاد و خاطره خدیجه و جهاد و عشق او را برای پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم تازه می*نمود. در چنین وضعیتی کسی جرأت نمی*کرد با آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم در مورد ازدواج صحبت کند، تا اینکه خوله دختر حکیم، همسر حضرت عثمان بن مظعون این طلسم را شکست و مسأله ازدواج آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم با حضرت عایشه رضی*الله*عنها را به ایشان پیشنهاد کرد.
خلاصه بعد از مدت کوتاهی، ازدواج مبارک صورت گرفت و چنان سعادتی نصیب حضرت عایشه شد که مانند آن هرگز نصیب هیچ زنی تا قیامت نخواهد شد. به راستی که این عقد و نکاح، فیصلۀ خداوندی بود. چنان که در صحیح بخاری حدیث شماره [5125] و صحیح مسلم حدیث شماره [6283] روایتی آمده که روزی آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم به حضرت عایشه رضی*الله*عنها فرمودند: تو را دو بار در خواب دیدم که در پارچه*ای ابریشمی بودی و فرشته*ای (جبرئیل) به من می*گفت: این همسر تو هست. پارچه را که کنار می*زدم، چهره تو را می*دیدم. با خود می*گفتم: اگر از طرف خداوند باشد حتماً عملی می*شود.
پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در وجود عایشه کوچک - از نظر سنی- خصوصیات بارزی همچون زیرکی فوق*العاده، شخصیتی دارای صفات والا یافته بود. او (پیامبر) با فراست نبوی، در عایشه صدیقه استعدادهایی را کشف نموده بود که می*توانست از او یک همسر خوب و شایسته برای پیامبر خدا بسازد.
روزها به سرعت سپری می*شد. عایشه به عقد و نکاح پیامبر خدا درآمده بود اما هنوز در خانه پدرش بود. عایشه در مقابل چشم و دل پیامبر خدا، بزرگ و بزرگتر می*شد و قلب کوچکش در کنار آیات ملکوتی الهی، گسترده و گسترده*تر می*گردید. مشاهده آزار و اذیت مشرکان و بی*احترامی و جسارت به مقام شامخ نبوت توسط دشمنان اسلام، روح حساس عایشه را سخت آشفته و پریشان اما نیرومند و مقتدر می*ساخت. او مهمترین اتفاق تاریخ و حساس*ترین لحظه زندگی پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم یعنی هجرت را از نزدیک نظاره*گر بود. او هرگز فراموش نمی*کند آن روزی را که پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم به خانه آنها آمد و ابوبکر صدیق رضی*الله*عنه را از ماجرای هجرت و مصاحبت ابوبکر رضی*الله*عنه باخودش آگاه کرد و ابوبکر از شدت خوشحالی، اشک از دیدگانش جاری شد. او تمام این صحنه*ها را با زیرکی و فراست خود مشاهده می*کرد و از آنها برای آینده*اش درس می*گرفت و تربیت می*شد.
از بوستان صداقت به گلستان نبوت
در سال دوم هجری حضرت عایشه رضی*الله*عنها وارد خانه نبوت شد و بزرگترین شرافت ممکن را نصیب خود ساخت. او اینک همسر بنده برگزیده خدا، محبوب*ترین انسان در نزد خالق و مخلوق یعنی حضرت محمد صلی*الله*علیه*وسلم می*باشد. عایشه رضی*الله*عنها به خانه پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم رفت و در سایه وحی مراحل تربیتی خود را به کمال رسانید. فکر و اندیشه*اش شکل گرفت و رفته رفته این تکامل به اوج خود رسید تا اینکه در نهایت خداوند متعال با صراحت اعلام فرمود:
«النبی اولی بالمومنین من انفسهم و ازواجه امهاتهم»
اینجا بود که عایشه در کنار دیگر همسران پیامبر، به عنوان مادر مومنان جهان معرفی می*شود. مومنان آنانی هستند که باور و اعتقادشان به مبدأ هستی و یگانه مطلق از مظاهر و قالب*ها فراتر رفته و به باطنی*ترین و ژرف*ترین لایه*های دلشان نفوذ یافته است و عشق به خدا و رسول و قرآن را بزرگترین سرمایه خود می*دانند. عایشه مادر چنین افرادی است.
خلاصه اینکه، عایشه صدیقه در خانه پیامبر از سعادت و خوش*بختی غیر قابل وصفی برخوردار بود. مظهر این خوش بختی، آرامش روحی و روانی*ای بود که عایشه رضی*الله*عنها احساس می*کرد و او را در مقابل تمام مصائب و سختی*های زندگی ثابت قدم می*گردانید. او در کنار پیامبر با فقر و تنگدستی زندگی می*کرد و شب را روی حصیر می*خوابید. قلب وی هرگز دنبال متاع دنیوی نبود بلکه تنها چیزی که برایش اهمیت داشت زندگی محبت*آمیز در زیر یک سقف با پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم و حصول رضایت و خوشنودی پروردگار مهربان بود.
محبت رسول خدا با حضرت عایشه
حضرت عایشه رضی*الله*عنها به خاطر دیانت، لیاقت و ذکاوتی که داشت بین زنان پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم از مقام و منزلت خاصی برخوردار بود. پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم او را بسیار دوست داشت و محبت وی در قلب پیامبر جای داشت؛ همان قلب پاکی که غیر از چیزهای پسندیده و پاک در آن راه نداشت. روزی حضرت عمرو بن عاص رضی*الله*عنه از آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم پرسید: ای رسول خدا! چه کسی را از همه بیشتر دوست دارید؟ پیامبر فرمودند: «عایشه را». عمرو رضی*الله*عنه عرض کرد: سؤال من در مورد مردان بود. آن حضرت فرمودند: «پدرعایشه (ابوبکر صدیق) را».
عایشه فقط الله و رسول را می*خواهد
رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم زندگی بسیار ساده و زاهدانه*ای داشتند. ماهها می*گذشت اما آتشی برای پختن غذا در منزل ایشان روشن نمی*شد. فشار گرسنگی بر اهل خانه سایه افکنده بود. طبیعت بشری، فتوحات اسلامی و خزانه بیت المال باعث شد تا همسران پیامبر اندکی تمنای راحتی و دنیا در وجودشان بیاید. درهمین زمان بود که آیات 28 و 29 سوره احزاب نازل شد و خداوند متعال به پیامبر دستور داد که به همسرانت بگو یا مال و متاع دنیا را انتخاب کنند یا الله و سول و روز آخرت را .
آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم برای امتثال فرمان الهی، ابتدا نزد حضرت عایشه رضی*الله*عنها رفتند و این آیات را تلاوت کرده و او را مختار قرار داد و قبل از اینکه حضرت عایشه رضی*الله*عنها جوابی بدهد پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم فرمودند: «ای عایشه! عجله نکن، برو با پدر و مادرت مشوره کن». حضرت عایشه رضی*الله*عنها در جواب پیامبر عرض کرد: آیا برای چنین کاری از پدر و مادرم اجازه بگیرم؟! البته که من خدا و رسول و زندگی آخرت را می*خواهم. قلب رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم با شنیدن این کلمات شاد شد و آثار خوشحالی بر چهره مبارک هویدا گشت. سایر همسران پیامبر نیز همین جواب حضرت عایشه رضی*الله*عنها را تقدیم آن*حضرت کردند و به این صورت، دنیا و متعلقات آن را فدای رضای خدا و رسول و همراهی پیامبر نمودند.
عایشه عالمی بزرگ و مجتهدی توانا
حضرت عايشه رضی*الله*عنها دارای هوش و ذکاوت بالایی بود. این هوش و ذکاوت وقتی تحت توجه پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم قرار گرفت از عایشه صدیقه، عالمی توانا و منبع فیاض حکمتها ساخت تا جایی که رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم درشأن وی فرمودند: «خذوا نصف دینکم عن هذه الحمیرا». نصف دین خود را از این حمیرا(عایشه) بگیرید.
بعد از وفات پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم، حضرت عایشه رضی*الله*عنها مرجع علمی برای مرد و زن، پیر و جوان، عالم و عموم مردم بود*. بزرگان صحابه وقتی با مشکلی مواجه می*شدند به ایشان مراجعه می*کردند. حضرت ابوموسی اشعری رضی*الله*عنه می*فرماید: هر مشکلی برای ما (اصحاب پیامبر) پیش می*آمد و به عایشه مراجعه می*کردیم، حتماً برای مشکل خود راه*حلی می*یافتیم. امام زهری که یکی از بزرگان تابعین می*باشد می*گوید: کانت عائشة أعلم الناس یسألها الاکابر من اصحاب رسول الله صلی*الله*علیه*وسلم. عایشه از عالم*ترین مردمان بود که بزرگان صحابه مسائل را از ایشان می*پرسیدند.
عایشه کاتب و جامع قرآن
حضرت عایشه صدیقه رضی*الله*عنها از جمله کسانی است که به دلیل حافظه قوی، بسیاری از آیات قرآن را حفظ کرده بود. می*توان گفت که بسیاری از سوره*های طولانی قرآن که در نیمه*های شب نازل می*شد، در حجره عایشه بوده و اولین کسی که آن را از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم می*شنید ایشان بودند؛ همین امر سبب شد تا بعدها خلفای راشدین برای جمع*آوری قرآن مجید از محضر حضرت عایشه رضی*الله*عنها نیز استفاده نمایند. لذا آنانی که حضرت عایشه رضی*الله*عنها را قبول نداشته و به ایشان اطمینان ندارند، لزوماً نباید بخشی از قرآن را قبول داشته و به آیات آن اطمینان داشته باشند و قبول نکردن قرآن و عدم اطمینان به آیات آن، مسلّم است که انسان مسلمان را به سوی کدام وادی سوق می دهد!!!
عایشه صدیقه رضی*الله*عنها با وجود اینکه مدت زمان کوتاهی را با آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم زندگی نمود اما بسیاری از مسائل فقهی، حدیث و دیگر مسایل را از ایشان فرا گرفت. او دارای حافظه*ای قوی بود و هرحدیثی را که از آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم می*شنید، حفظ می*کرد و بدون هیچ نقصی آن را برای اصحاب بازگو می*فرمود. حضرت عایشه در صداقت، علم، امانت در روایت و آگاهی در مسایل عبادات مشهور بود. وی حدود 2210 حدیث از پیامبر روایت کرده است و یکی از هفت نفری است که بیش از هزار حدیث را از پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم نقل کرده*اند.
افتخارات منحصر به فرد حضرت عایشه
خلاصه اینکه فضایل حضرت عایشه رضی*الله*عنها چنان زیادند که در یک صفحه و یک مقاله جای نمی*گیرند و هرگز نمی*توان تمام آنان را یکی یکی ذکر کرد. لذا در این قسمت به بعضی از فضایلی که مختص حضرت عایشه بوده*اند اشاره می*کنیم که این افتخارات عبارتند از:
1- عایشه همسر پیامبر در دنیا و آخرت
بالاترین افتخاری که برای حضرت عایشه می*توان ذکرکرد این است که بنا بر تصریح احادیث و روایات صحیح، حضرت عایشه رضی*الله*عنها در هر دو جهان به شرف همسری سرور کائنات، محبوب رب* العالمین حضرت محمد صلی*الله*علیه*وسلم نایل شده است.
2- نزول وحی درشأن عایشه
برائت و پاکدامنی حضرت عایشه رضی*الله*عنها به وسیله وحی ازبالای هفت آسمان نازل شد و مسلمانان تا قیامت این آیات را در نماز و غیر نماز تلاوت می کنند و با هر بار تلاوت، در مقابل هر حرفی، ده ثواب به تلاوت کننده داده می*شود.
3- مبتلا نشدن به شرک و بت پرستی
عایشه صدیقه رضی*الله*عنها از لحظه*ای که چشم به جهان گشود در خانواده*ای مسلمان به دنیا آمد و از ابتدای طفولیت با نام "الله" جل*جلاله آشنا گردید و از شرک و بت*پرستی محفوظ ماند و هیچ*گاه برای غیر خدا سر تعظیم فرود نیاورد.
4- آوردن سیمای حضرت عایشه توسط جبرئیل
قبل از ازدواج پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم با حضرت عایشه رضی*الله*عنها، حضرت جبرئیل صورت و سیمای حضرت عایشه را در خواب به آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم نشان می*دهد و اعلام می*کند که این سیمای شخصی است که در آینده همسر تو خواهد بود.
5 - حضور درخانه وحی
حضرت عایشه درخانه*ای زندگی می*کرد که فرشتگان الهی آن را احاطه کرده بودند و بارها وحی در آنجا نازل می*شد، در حالی که حضرت عایشه صلی*الله*علیه*وسلم در کنار آن*حضرت صلی*الله*علیه*وسلم نشسته بود.
6- مادر مومنان جهان
طبق تصریح آیه قرآن کریم ازواج پیامبر صلی*الله*علیه*وسلم، مادر مومنان هستند. پس به عبارت دیگر تمام مومنان تا قیامت، فرزندان این محبوبۀ رسول خدا محسوب می*شوند. و بر هر انسان با حیا و غیرتی لازم است که احترام و مقام والای مادر خود را حفظ نماید.
7- غروب خورشید نبوت درحجرۀ عایشه
رسول اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در روزهای آخر حیات خود در حجره حضرت عایشه رضی*الله*عنها اقامت گزید و با کسب رضایت دیگر همسران، ایام مریضی را درخانه عایشه صدیقه گذرانید و هنگامی که روح مطهر ایشان به عالم ملکوت پرواز کرد، سر مبارکش در آغوش حضرت عایشه صدیقه قرار داشت.
8- اتاق عایشه مدفن رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم
جسد مبارک پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم در همان اتاقی که رحلت فرمودند دفن گردید و این افتخار نصیب حضرت عایشه رضی*الله*عنها شد که رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم تا قیامت میهمان حجرۀ عایشه باشد و هر روز و شب هزاران عاشق شیفته در مقابل درب حجره آن بانوی بزرگوار اسلام، با ادب و احترام ایستاده و بر پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم درود فرستاده و برای دو یار در پهلو خوابیده آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم (ابوبکر و عمر) ادای احترام می*کنند.
وفات حضرت عایشه رضی*الله*عنها
زمانی که پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم رحلت فرمودند، حضرت عایشه رضی*الله*عنها در اوج جوانی قرار داشت. بعد از رحلت آن حضرت صلی*الله*علیه*وسلم ام المومنین عایشه صدیقه حدود چهل سال را در فراق ایشان سپری کرد و در این مدت به نشر دین و تعلیم روش زندگی پیامبر اکرم صلی*الله*علیه*وسلم به امت پرداخت و شبانه*روز خویش را وقف خدمات دینی نمود ولی همواره آروزی ملاقات و رسیدن به پیامبر خدا صلی*الله*علیه*وسلم را در سر می*پرورانید و برای آن، لحظه شماری می*کرد. تا اینکه بالاخره انتظار به سر آمد و لحظه ملاقات، آن هم بعد از مدت مدیدی فرا رسید و خداوند ایشان را به همسر گرامی*اش (پیامبراکرم صلی*الله*علیه*وسلم) و پدر بزرگوارش (ابوبکرصدیق رضی*الله*عنه) ملحق نمود.
آری! حضرت عایشه صدیقه بعد از اینکه نیم قرن، امت اسلامی را از علوم و معارف خود مستفیض گردانید و روش عملی زندگی پیامبر را به امت تعلیم داد، درسال 58هـ روز دوشنبه هفدهم ماه رمضان درسن 68سالگی دارفانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت.
نمازجنازه این بانوی بزرگ اسلام،همسر رسول خدا صلی*الله*علیه*وسلم ومادرمومنان جهان،توسط حضرت ابوهریره (ض)خوانده شد وجسد مبارکش درقبرستان بقیع درکناربقیه ازواج مطهرات به خاک سپرده شد.
نوشته: عبدالرحیم مرجانی
